Competenties en competent voor de functie

 

Competent gedrag is niet altijd competentie: waarom samenwerking schuurt

Door Douwe Oldenkamp – eigenaar van MoreProfit

In veel organisaties zijn competenties netjes gedefinieerd per functie. Een marketeer wordt gewaardeerd om creativiteit en initiatief. De financieel manager om structuur, risicobeheersing en kostenbewustzijn. Toch blijkt in de praktijk dat samenwerking tussen zulke ‘competente’ mensen regelmatig stroef verloopt. Hoe kan dat?

Het antwoord ligt in het verschil tussen competenties en competent gedrag. Begrippen die vaak door elkaar worden gebruikt, maar fundamenteel van elkaar verschillen. En precies daar ontstaat een van de grootste samenwerkingsuitdagingen binnen organisaties.

 

Wat zijn competenties?

Competenties zijn de vaardigheden, kennis en persoonlijke kwaliteiten die iemand nodig heeft om een functie goed uit te voeren. Denk aan:

Voor een marketeer: creatief denken, overtuigingskracht, gevoel voor trends en doelgroepbehoeften.

 Voor een financieel manager: analytisch vermogen, nauwkeurigheid, risicobewustzijn en besluitvaardigheid.

 Deze competenties zijn functiegericht – een afgeleide van het takenpakket. Ze zorgen ervoor dat iemand zijn of haar rol technisch goed kan vervullen.

 

Wat is competent gedrag?

Competent gedrag gaat een stap verder. Het is gedrag dat de organisatie als geheel dient. Het overstijgt het individuele afdelingsbelang en richt zich op het grotere geheel. En precies daar begint het spannend te worden.

Een marketeer die inzet op merkbekendheid, laat binnen zijn functie goed gedrag zien – maar als de campagnes geen meetbare bijdrage leveren aan omzetgroei, kan dit haaks staan op het belang van de organisatie.

Andersom geldt: een financieel manager die elke uitgave kritisch bevraagt, voorkomt verspilling – maar kan innovatie en zichtbaarheid afremmen als hij geen ruimte laat voor verantwoorde risico’s.

 

De paradox: botsende belangen onder de oppervlakte

In onze coachingstrajecten bij uiteenlopende bedrijven zien we dit spanningsveld vaak terug. Functionarissen handelen vanuit hun professionele kaders – maar spreken soms volledig langs elkaar heen.

De marketeer voelt zich beperkt in zijn creatieve vrijheid. De financieel verantwoordelijke voelt zich gedwongen om risico’s te nemen die hij niet kan verantwoorden. Deze botsingen remmen de samenwerking, ondermijnen de teamdynamiek en belemmeren de voortgang.

 

Wie lost dit op? De rol van directie en leiderschap

Het is aan de directie om de brug te slaan tussen functionele competenties en organisatiebreed competent gedrag. Het vraagt om het durven benoemen van dilemma’s, het maken van scherpe afwegingen en het nemen van duidelijke besluiten. Hier komt strategisch leiderschap om de hoek kijken.

Want competent gedrag is géén optelsom van individuele prestaties. Het vraagt om:

•  Visie: wat is het gezamenlijke doel dat ons verbindt?
•  Regie: welke belangen wegen het zwaarst voor het geheel?
•  Afstemming: hoe zorgen we dat verschillende rollen elkaar versterken in plaats van blokkeren?

 

Van vakmanschap naar samenspel

Het goede nieuws: met de juiste begeleiding kunnen teams deze afstemming structureel aanleren. Bij MoreProfit werken we bijvoorbeeld met het model van bevoegdheden, verantwoordelijkheden en eigenaarschap. Een krachtig instrument dat helpt om rollen helder te krijgen, samenwerking te versnellen en besluiten met draagvlak te nemen – zonder verlies van nuance.

 

Competentiegericht werken 2.0: meer dan een functieprofiel

De toekomst van competentiegericht werken ligt in het herkennen van deze paradox: functionele competenties kunnen botsen, maar dat is geen zwakte – het is een kracht. Mits je leiderschap toont dat in staat is om deze spanningen productief te maken.

Wil je bouwen aan een organisatie waarin competent gedrag bijdraagt aan duurzame samenwerking en resultaat?

Vraag dan nu een gratis terugbelverzoek aan via www.moreprofit.nl/contact of bel direct met +31(0)36 5226463. Samen brengen we jouw team van goed naar goud.