Ben je ambitieus of lastpost

 

Ambitieus of lastpost: waar ligt de grens?

Tijdens een coachingstraject zei ik eens tegen een manager: “Jij bent ongevraagd bemoeizuchtig.” Hij keek mij met grote ogen aan. “Wat bedoel je precies?”

Een confronterende opmerking, maar wel één die de kern raakt van een veelvoorkomend dilemma in organisaties: wanneer ben je ambitieus en wanneer word je gezien als een lastpost?
Het antwoord zit vaak verborgen in één woord: bevoegdheid.

Het speelveld van bevoegdheid

Binnen de kaders van je functie is het spel overzichtelijk: je doet het goed of fout, en daarover kun je inhoudelijk discussiëren. Maar zodra je buiten je bevoegdheid treedt, wordt het spannend. Dan is er geen zwart-wit meer.

• Je kunt gezien worden als een ambitieuze professional die lef toont.

• Of je wordt weggezet als een bemoeizuchtige lastpost die de verhoudingen verstoort.

En opvallend genoeg: het verschil wordt vaak niet bepaald door je intentie, maar door het resultaat én de perceptie van je omgeving.

Mandaat vragen: lef of risico?

Een professional kan mandaat vragen bij zijn leidinggevende. Maar zolang dit niet scherp en expliciet is vastgelegd, is het alsof je balanceert op een koord zonder vangnet.

• Pak je een taak buiten je bevoegdheid en loopt het goed af? Dan word je gezien als moedig en ondernemend.

• Gaat het mis? Dan ben jij de pineut. Je leidinggevende kan zich opeens niet meer herinneren dat hij jou toestemming gaf — en jij blijft met de verantwoordelijkheid achter.

Kort gezegd: buiten je bevoegdheid treden is lef tonen met de dobbelsteen in je hand. Soms win je, soms verlies je alles.

Waarom duidelijke bevoegdheden onmisbaar zijn

Bevoegdheden en mandaten zijn geen bureaucratische ballast. Het zijn de spelregels van samenwerking. Ze zorgen dat iedereen weet:

• Waar stel ik mijn vragen?

• Wie neemt het besluit?

• Wie draagt de eindverantwoordelijkheid?

Leidinggevenden die deze regels niet expliciet maken, creëren ruis, frustratie en misverstanden. En dan is de weg van ambitie naar lastpost kort.

Reflectie voor leiders

In een recente training zag ik hoe een teamleider álles naar zich toetrok. Zijn energie was bewonderenswaardig, maar het effect desastreus:

• Collega’s wisten niet meer wie waarover ging.

• Afdelingen werkten langs elkaar heen.

• Professionals klaagden dat het team stuurloos was geworden.

De intentie was goed, het resultaat rampzalig. De directie greep te laat in en de schade aan vertrouwen en samenwerking was groot.

Dit is waar leiderschap begint: maak glashelder wie waarover gaat en geef tegelijk ruimte aan mensen die meer verantwoordelijkheid willen nemen.

De uitdaging voor CEO’s, CCO’s en andere C-level leiders

Durf je als leider duidelijke kaders neer te zetten? Stel jezelf en je MT deze vragen:

• Weten we écht wie welk mandaat heeft?

• Geven we ruimte aan ambitie zonder chaos te veroorzaken?

• Spreken we mensen ook aan als ze buiten hun rol treden, zelfs als het resultaat goed is?

Het antwoord op die vragen bepaalt of je organisatie groeit door ambitie, of vastloopt in bemoeizucht.

Conclusie

Ambitie buiten je bevoegdheid kan goud waard zijn. Maar zonder mandaat is het een risico dat organisaties vaak pas te laat herkennen. Heldere afspraken en lef om grenzen expliciet te maken, bepalen het verschil tussen een gewaardeerde ondernemer in loondienst en een irritante stoorzender.

Ik ben Douwe Oldenkamp, eigenaar van MoreProfit. Vanuit MoreProfit helpen wij directies en MT’s bij het inrichten van heldere mandaten en besluitstructuren, zodat ambitie versnelt in plaats van vertraagt.

Meer weten over hoe u in uw organisatie de balans tussen bevoegdheid en ambitie kunt versterken? Klik voor een terugbelverzoek of bel direct met +31(0)36 5226463.